COPD | Levenmeteenchronischeziekte

Hoe ontstaat COPD ?

Bij COPD ( Chronische Obstructieve Longziekte ) is er sprake van een aandoening aan de luchtwegen waardoor het moeilijker is adem te halen. Er is sprake van een erge beschadiging aan de longen. Dit kan komen door erfelijke aanleg of door roken. Door het vele roken worden de longen continu geprikkeld waardoor er een ontsteking ontstaat. in de begin face van COPD is er veel sprake van slijmvorming en hoesten. Helaas is COPD een progressieve zieke waarbij de longcapaciteit alleen maar afneemt. COPD kan dus ontstaan door erfelijke genen. De eerste verschijnselen worden al gezien bij zuigelingen in de vorm van dauwvorm. COPD kun je voorkomen door absoluut niet te gaan roken. COPD komt in 80% van de gevallen voor door jarenlang te roken. COPD kan ook ontstaat door dat mensen bepaalde stoffen inademen in hun omgeving. Denk dan aan fijnstof, gassen, dampen of rook.

Het verloop van COPD

Bij de longziekte heb je verschillende stadiums die bepalen hoe het verloop van COPD kan gaan. De verschillende face's worden verdeeld is zogenaamde GOLD'S. Hier bij is dan GOLD 1 de lichtvorm van COPD. Hierbij is da patient niet altijd bewust van zijn of haar verslechterde longfunctie. De patient heeft hier zelden last van benauwdheid. Bij GOLD 2 is dat anders. Er is een lichte beperking in je luchtstroom aanwezig. Bij het tweede stadium krijg je er ook andere klachten bij. Denk dan aan hoesten, slijmvorming en kortademigheid. Daarna heb je GOLD 3. Deze face word verstaan onder ernstig COPD. Er komen meer klachten bij en de patient gaat ook meer last krijgen van de toenemende kortademigheid en andere toenemende klachten. Als laatste heb je dan nog GOLD 4. GOLD 4 is zeer ernstige COPD. De klachten zijn erger en er komt bij dat je hart en bloedvaten er ook last van kunnen krijgen. Soms is dan toedienen van zuurstof noodzakelijk. Deze face is dan ook zo erg dat het ook levensgevaarlijk kan worden.

Bij wie komt COPD voor ?

Het aantal mensen met COPD neemt toe met de leeftijd. Ouderen hebben meer kans op het krijgen van COPD. In de tabel hier onder is te zien dat ook mannen vaker de diagnose COPD krijgen dan vrouwen. Er is een mogelijkheid dat de cijfers van COPD niet helemaal kloppen omdat niet alle patiënten met COPD klachten ook worden geïdentificeerd als COPD patiënten.

De beperkingen van COPD

Er zitten veel klachten verbonden aan COPD. Het is dus de hele tijd zo alsof je een vastzittende hoest hebt of je verkouden bent. Je voelt je dan benauwd of je hebt een piepende ademhaling. Veder kan je last hebben van bijvoorbeeld moeheid, krachtverlies, verminderde eetlust en gewichtsverlies. Er kan ook een angst optreden, dit gebeurd vaker tijdens ernstige COPD. Veder kan je last hebben van lichamelijke beperkingen bij dagelijkse bezig heden. Zo heb je sneller last van benauwdheid of kortademigheid bij dagelijkse klusjes. Veder zijn er niet veel heftige beperkingen die een COPD patiënt heeft. Wel is het zo dat de kortademigheid eigenlijk de gehele dag aanwezig is. de patiënt heeft er dus dag en nacht last van.

Ondersteuning voor zorgvragers en hun naasten

Op internet is er veel te vinden over COPD. Om bijvoorbeeld er achter te komen wat de ziekte nou allemaal echt inhoud en waardoor het in ontstaan. Zeker voor de naasten is dat vaak belangrijk om echt te kunnen inzien wat de ziekte inhoud en wat de klachten ook echt zijn.

Op de site van www.longfons.nl is er heel erg veel te vinden over COPD en de longen.

Ook kan je op de site op verschillende pagina's kijken naar hoe je goed kan omgaan met het feit dat je hulp nodig hebt.

Ook het praten met lotgenoten is een goeie tip. Je voelt je sneller begrepen en je kan van andere ook handige tips ontvangen voor het makkelijker leven met een chronische ziekte als COPD. yyg

Hoe kan je mensen met COPD ondersteunen?

Om een patiënt met COPD te helpen is het belangrijk dat er goede medicijnen worden voorgeschreven en de zorgvrager die goed inneemt. De medicatie kan al veel benauwdheid verminderen en dat maakt het leven voor de patiënt al veel makkelijker. Ook kan je de patient met COPD goed bewegen en daar kan je ze goed bij ondersteunen. Je kan bijvoorbeeld een keertje buiten een stukje gaan lopen . Dat kan al heel erg helpen. De klachten kunnen daardoor afnemen en de conditie kan worden verbeteren. Gezond leven en bewegen is belangrijk voor het verminderen van klachten. Helaas kan dit niet voor iedereen werken en is soms het tegenover gestelde beter ! En natuurlijk is het het belangrijkste dat je steun bied aan de patiënt en je inleeft in zijn of haar situatie

Het intervieuw

1. Wat is volgens u COPD ?

Ik heb het dan benauwd en krijg dan minder lucht. Door het roken zijn mijn longblaasjes kapot gegaan. Die longblaasjes die stuk zijn komen niet meer terug. Omdat ik COPD heb komen ze niet meer terug. Bij een gezond mens komen die wel terug.

Hoe kwam u erachter dat u COPD had ?

Nou.. ik voelde me al vaker benauwd en ben met die klachten naar de huisarts gegaan. Daar ben ik een paar keer met de zelfde klachten terug gekomen en ben toen doorverwezen naar de longarts. Toen ik daar een paar onderzoeken was ondergaan is er de ziekte COPD uit gekomen.

Hoe oud was u toen u COPD kreeg ?

Ik was toen 72 jaar

Wat vind u er van dat u COPD heeft ?

Niet fijn. Het is vervelend. Het licht aan het weer hoeveel last ik er van heb. Bij mistig weer heb ik het benauwder dan bij helder weer. Maar het is nooit fijn !

Hoe gaat u met COPD om ?

Daar moet je mee leren leven. Ik denk dat je gewoon moet luisteren naar je lichaam. Ik moet bijvoorbeeld sneller naar de huisarts bij een verkoudheid. Er is dan al snel kans dat ik minder zuurstof in me bloed heb en ik daarom ook kans heb om opgenomen te worden in het ziekenhuis

Gaat u wel eens naar het ziekenhuis voor controles ? en wat doen ze dan ?

Ja ik wel eens naar het ziekenhuid voor controles. Ze gaan dan een foto maken van me longen, ik moet dan een blaastest doen om te kijken hoe het gaat met mijn longfunctie. En daarna kan ik dan bij de longarts komen voor de uitslag. Ik hoor dan of het beter of slechter gaat met mijn gezondheid van mijn longen en of er misschien medicijnen bij moeten.

Krijgt u medicatie voor de COPD ? en wat voor medicatie dan ?

Ja ik krijg pufjes voor mijn COPD. Ik moet 2 keer per dag Fostex nemen. Dat moet ik dan via een inhalator inademen. Ook moet ik sochtends Spiriva nemen. Dat zijn de medicijnen die ik neem voor mijn benauwdheid.

Heeft u last van beperkingen ?

Vaak ligt het vaak aan het weer. Maar als ik naar de stad ga kan ik niet snel lopen maar moet ik echt slenteren. Ik kan bijvoorbeeld niet een stukje hard lopen naar de bus als ik haast heb. Ook heb ik last bij het uitvoeren van huishoudelijke taken zoals stofzuigen en dweilen.

Word de ziekte steeds erger na mate u ouder word ? of blijft het stabiel ? (hoe merkt u dat?)

Het gaat eigenlijk langzaam achteruit. Toevallig waren er vorige keer geen veranderingen bij de controles.

Als u nu terug denkt, had u dan wat kunnen doen om COPD te voorkomen? En had u dat dan gedaan ?

Ik had niet moeten gaan roken. Dat is het allerbelangrijkste zeggen de artsen. Als ik had geweten dat ik me soms wel eens zo slecht kan voelen had ik zeker niet gaan roken. De beperkingen in de leuke dingen zijn het niet waard.

Zouden mensen om u heen u kunnen steunen om u leven met COPD te verbeteren ?

Het roken in het bij zijn van mij als COPD patiënt kan heel erg helpen. Ik kleine ruimtes krijg ik sneller last van benauwdheid. En de wandeltochten sla ik ook liever over !

Het standaard verpleegplan

Verpleegplan mw. Klokje ( COPD patiënt )

Patronen van Gordon

Gezondheidsbeleving en instandhouding

De zorgvrager kan het moeilijk hebben om zijn ziekte te accepteren en hiermee om te gaan. hierbij kunnen verpleegkundige en familie goed bij ondersteunen. Verder kan medicatie de zorgvrager helpen om minder benauwd te zijn. De zorgvrager zou het ook moeilijk kunnen krijgen om te accepteren dat hij bepaalde handelingen niet meer kan doen. zorgvragers die roken , worden ten strengste aangeraden om te stoppen met roken. Dit kan erg zwaar zijn voor de zorgvrager. Bij COPD komen er ook veel symptomen bij kijken. Zoals bijvoorbeeld benauwdheid, veel hoesten en slijm ophoesten.

PES

Probleem: last van slijm ophoesten ( sputum )
Oorzaak: dit is een symptoom van de ziekte COPD. De luchtwegen zijn ontstoken waardoor er meer slijm aanmaak is.
Symptomen: het ophoesten kost veel energie waardoor de zorgvrager uitgeput kan raken, toont geen initiatief meer en stemmingswisselingen.

Doel: de zorgvrager kan over 3 weken met de geleerde hoesttechnieken het slijm ophoesten zonder dat het veel energie kost

Interventies

- de zorgvrager stimuleren om het slijm op te hoesten
- de hoesttechnieken met de zorgvrager doornemen en herhalen
- steun de zorgvrager bij de handelingen

PES

Probleem: niet kunnen stoppen met roken
Oorzaak: verslaafd aan sigaretten ( nicotine )
Symptomen: de COPD kan erger worden, meer benauwd

Doel: na anderhalve maand is de zorgvrager gestopt met roken

Interventies

- de zorgvrager stimuleren om te stoppen met roken . kauwgom of pleisters
- de zorgvrager duidelijk uit blijven leggen waarom het zo belangrijk is dat hij/zij stopt met roken
- de zorgvrager afleiden waardoor hij/zij niet aan sigaretten denkt

Slaap en rust patroon

Doordat mensen met COPD benauwd zijn kunnen zij moeilijk ademhalen waardoor zij minder goed tot rust kunnen komen. Zodra je gaat liggen kunnen mensen met COPD juist nog meer benauwd raken waardoor zij slecht slapen

PES

Probleem: een verstoord slaappatroon
Oorzaak: hoort bij de symptomen van COPD
Symptomen: moe overdag, concentratieproblemen, vroeg wakker worden of juist doorslapen.

Doel: over 3 weken heeft de zorgvrager geen last meer van slaapstoornissen en neemt de sufheid af.

Interventies

- afspraak maken bij de fysio voor ontspanningsoefeningen
- met de arts overleggen of de medicatie nog voldoende werkt en de benauwdheid nog afneemt.
- bied de zorgvrager thee met honing of warme melk aan.
- het bed iets overeind zetten zodat de zorgvrager niet helemaal plat ligt en beter adem kan halen

Zelfbelevingspatroon

Voor de zorgvrager kan het erg lastig zijn om met de COPD om te gaan en te accepteren. Dit kan vragen en angst opwekken. Door de benauwdheid kunnen zorgvragers erg bang zijn om bijvoorbeeld te stikken.

PES

Probleem: angst
Oorzaak: bang om te stikken tijdens benauwdheid
Symptomen: bang, benauwdheid, stemmingswisselingen, paniek

Doel: over 3 weken is de zorgvrager van de angst af, door met de angst om te kunnen gaan.

Interventies

- met de zorgvrager erover praten
- zodra de zorgvrager benauwd wordt en in paniek raakt blijf erbij en kalmeer de zorgvrager
- zorg voor afleiding
- met fysio overleggen voor ademhalingsoefeningen tijdens een paniek aanval
- met de zorgvrager overleggen om met een psycholoog te praten over de angst

Cognitie en waarnemingspatroon

Zorgvragers kunnen angstig zijn , omdat zij niet goed weten wat de ziekte inhoud en wat hen te wachten staat. Dit kan komen door een slechte voorlichting.

PES

Probleem: te weinig kennis over de ziekte
Oorzaak: slechte voorlichting
Symptomen: angst , onzekerheid, depressief gedrag

Doel: op de dag dat de zorgvrager aangeeft te weinig kennis te hebben over de ziekte, direct bij de zorgvrager gaan zitten en een duidelijke voorlichting geven totdat de zorgvrager aangeeft dit te begrijpen.

Interventies

- voorlichting geven met de juiste middelen en materialen
- boekjes of flyers meegeven aan de zorgvrager
- informeren of andere disciplines ook voorlichting kunnen geven

Activiteitenpatroon

Doordat de zorgvrager erg benauwd is kan de zorgvrager minder goed de handelingen uitvoeren. Zelfs trap lopen kan erg vermoeid zijn. Sommige zorgvragers vinden het vervelend om hun familie te vragen om te helpen.

PES:

Probleem: schaamte om naar zorg te vragen
Oorzaak: handelingen niet goed kunnen uitvoeren door benauwdheid, familie heeft het druk
Symptomen: schaamte, verdrietig, verstoring van privacy

Doel: de zorgvrager kan zo veel mogelijk zelf doen en is niet bang om familie om hulp te vragen wanneer dit nodig is.

Interventies

- zorgvrager zijn zelfredzaamheid stimuleren
- familie erbij betrekken om hierover te praten
- zorgvrager ondersteunen bij schaamte

PES

Probleem: activiteiten nemen af
Oorzaak: benauwdheid
Symptomen: sufheid, geen initiatief meer tonen , isolement

Doel: de zorgvrager neemt het initiatief om mee te doen met de activiteiten en dit ook vol te kunnen houden

Interventies

- activiteiten aanpassen aan de behoefte van de zorgvrager
- kijken waar de zorgvrager nog in staat is om te doen
- vragen aan de zorgvrager wat hij/zij leuk vindt om te doen.
- met de arts overleggen of de medicatie tegen benauwdheid voldoende werkt